porozumienie przygotowywane od 1946, zawarte przez 18 państw koalicji antyhitler. z europejskimi sojusznikami Niemiec: Bułgarią, Finlandią, Rumunią, Węgrami i Włochami; miało na celu uporządkowanie kwestii terytorialnych, ustalenie wys. odszkodowań, terminów wycofania wojsk okupacyjnych, zasad karania zbrodniarzy wojennych, i przygotowanie traktatów pokojowych. TRAKTAT Z WŁOCHAMI zawierał postanowienie o przekazaniu Grecji Dodekanezu, przewidywał nieznaczną korektę granic franc.-wł. na rzecz Francji, zrzeczenie się przez Włochy kolonii w Afryce i uznanie przez nie niepodległości Etiopii i Albanii, przekazanie Jugosławii płw. Istria, części Krainy Julijskiej, m. Fiume i Zadaru z wyspami; nadto terytorium Triestu uzyskiwało status wolnego miasta. TRAKTAT Z BUŁGARIĄ, RUMUNIĄ I WĘGRAMI utrzymywał granice Bułgarii sprzed 1941, a więc z płd. Dobrudżą uzyskaną od Rumunii 1940; Rumunia wracała do granic z 1940, co oznaczało utratę zajętej wtedy przez ZSRR Besarabii i Bukowiny płn., zyskiwała natomiast odebrany Węgrom Siedmiogród; Węgry traciły nadto część terytorium w rejonie Bratysławy na rzecz Czechosłowacji. TRAKTAT Z FINLANDIĄ - powtarzał ustalenia rozejmu fińsko-sowieckiego z 1944, potwierdzając faktyczne zdobycze terytorialne ZSRR z okresu wojny zimowej 1939-40 obu państw; nadto przewidywał odszkodowania wojenne Finlandii dla ZSRR, utratę Pieczengi, przekazanie na 50 lat w dzierżawę bazy w Porkkala Udd oraz redukcję armii fińskiej.
- traktaty paryskie 1947, układy pokojowe między...