Cnaeus Pompeius Magnus (106-48 p.n.e.)
wódz rzym., polityk, syn konsula, rówieśnik Cycerona i Juliusza Cezara; jedna z najwybitniejszych postaci schyłku republiki rzym.; zwolennik Sulli; kolejno dowódca wojsk, później imperator; po rozgromieniu zwolenników Mariusza Sulla obdarzył go tytułem "Wielki"; od 81 toczył liczne zwycięskie batalie, m.in. 77 stłumił powstanie Sertoriusza w Hiszpanii, 71 współuczestniczył w stłumieniu buntu Spartakusa, 67 rozprawił się z piractwem na M. Śródziemnym, 65 zakończył wojnę z królem Pontu Mitrydatesem VI i zawarł sojusz z królem Armenii, Tigranem, 64-63 uczynił Syrię prowincją rzym. i uzależnił Judeę wraz z Jerozolimą; sukcesy P.W. w polityce nie dorównywały wojskowym: 70 wybrany konsulem (wraz z Krassusem); 59 w konsekwencji konfliktu z senatem, utworzył z Krassusem i Cezarem triumwirat; pojął za żonę córkę Cezara, Julię; 53 po śmierci żony i Krassusa rozpoczął walkę o władzę z Cezarem, która w 49 (z chwilą przekroczenia Rubikonu przez Cezara w marszu na Rzym) przerodziła się w wojnę domową; ostatecznie pokonany 48 pod Farsalos, uszedł do Egiptu szukać pomocy u Ptolemeuszy, z rąk których zdradziecko zginął.
- Pompejusz, Gnejusz Pompejusz, zw. Wielkim, (106-48 p.n.e.)
- Boski Juliusz, (1961)
- CORNEILLE Pierre, (1606-84)