KLEJE

substancje organiczne lub nieorganiczne zdolne do trwałego łączenia ze sobą powierzchni jednakowych lub różnych materiałów bez zmiany ich kształtów i podstawowych własności; gł. składnikiem k. (lepiszczem) są naturalne lub syntetyczne substancje wielkocząsteczkowe (masa cząsteczkowa zazwyczaj większa od 10 000) istniejące w k. lub powstające w wyniku reakcji chem. zachodzących między związkami małocząsteczkowymi zawartymi w tzw. k. dwuskładnikowych; ponadto w skład większości k. wchodzą rozpuszczalniki, rozcieńczalniki, utwardzacze (przyspieszają proces twardnienia spoiny), wypełniacze itp. Wiązanie k. (powstawanie spoiny k.) zachodzi w wyniku: 1. procesów fiz. - odparowania rozpuszczalnika, krzepnięcia stopionego k., prowadzących (po stwardnieniu k.) do pożądanego stopnia przyczepności między k. i pow. klejoną i wewn. spójności w spoinie klejowej; 2. nieodwracalnych reakcji chem. zachodzących między składnikami, niekiedy tworzą się też wiązania chem. między spoiwem a pow. łączoną. W praktyce oba procesy najczęściej zachodzą łącznie. Pod względem chem. k. dzielą się na naturalne nieorg. (np. siarka, borany, krzemian sodowy), naturalne org. (skrobiowe lub dekstrynowe, gumy roślinne, białkowe - zwierzęce, rybne, albuminowe, kazeinowe - a także szelakowe, asfaltowe i kauczukowe), syntetyczne (gł. składnikiem wiążącym są polimery: termoplasty, kauczuki, żywice chemo- i termoutwardzalne); naturalne k. org. były znane już kilka tysięcy lat p.n.e., otrzymywane przez gotowanie skór, kości, części roślin). Współcześnie k. naturalne są wypierane przez k. syntetyczne o większej odporności na podwyższoną temp. i większej wytrzymałości mechanicznej: mocznikowe, fenolowe, z polioctanu winylu, z kauczuków syntetycznych (np. chloroprenowego, nitrylowego); szczególnie dobrymi właściwościami odznaczają się k. poliuretanowe i epoksydowe, używane m.in. do klejenia metali, szkła, ceramiki.

• klej, kropla kleju biurowego,...
• kleić, (ja) kleję papierowe...
• kleić, 1. „rozumieć”;...