wyrób w postaci wstęgi zwiniętej w rolę lub arkuszy, otrzymywany z włókien roślinnych wymieszanych z odpowiednimi dodatkami; gł. surowcem do wyrobu p. jest drewno (świerkowe, sosnowe, bukowe, topolowe, brzozowe) lub trzcina, len, konopie, słoma zbożowa, itp., przetworzone mechanicznie na ścier drzewny lub chemicznie na celulozową masę drzewną; w ten sposób powstaje papiernicza masa, która po wzbogaceniu odpowiednimi dodatkami i poddaniu obróbce w papierniczej maszynie, sformatowana przez krojenie na arkusze lub zwoje przekształca się w p.; w zależności od przeznaczenia p. dzieli się na kilka grup, np. p. drukowy, do pisania, kreślarsko-rysunkowy, opakowaniowy, kserograficzny, kredowany, przebitkowy, powielaczowy, powlekany, satynowany, laminowany, szorstki, jednostronnie lub dwustronnie gładki; znaczącą ilość p. wytwarza się w procesie powtórnej przeróbki, z makulatury; w zależności od rodzaju masy papierniczej i technologii produkcji p. może mieć rozmaitą gramaturę, np. bibułka do 25 g/m2, papier właściwy 25 do 160 g/m2, karton 160-315 g/m2, tektura powyżej 315 g/m2; do druku banknotów, papierów wartościowych i wydawnictw bibliofilskich używany jest p. bezdrzewny, wytwarzany ze szmat lub włókien celulozowych roślin długowłóknistych; w przypadku p. arkuszowego rozróżnia się (w zależności od wymiarów powierzchni) formaty, znormalizowane w 3 szeregach: A, B i C; szereg A wykorzystywany jest gł. do charakterystyki papieru stosowanego w administracji biurowej, szereg B – do rozmaitych publikacji, szereg C - do kopert, obwolut, teczek, skoroszytów; wynalezienie p. przypisywane jest Chińczykowi Caj Lun, ok. 105 n.e. (być może jest to wynalazek chiń. jeszcze o 2 wieki starszy); pierwszy p. produkowano z włókien lnu i konopi oraz drzewa morwowego; 751 powstała papiernia w Samarkandzie, której robotnikami byli chińscy jeńcy wojenni uprowadzeni przez Arabów; w poł. XII w. technologia wytwarzania papieru była znana w Hiszpanii, skąd rozprzestrzeniła się w ciągu trzech stuleci po Europie; światowa produkcja p. i tektury charakteryzuje się tendencją wciąż rosnącą (1990 – 238 mln ton; 1995 – 282 mln ton; 1999 – 316,6 mln ton); do światowych potęg w zakresie produkcji p. należały: USA, Chiny, Japonia, Kanada, Niemcy, Finlandia, Szwecja.
- Formaty papieru (w mm)
- Produkcja papieru i tektury w wybranych krajach - w tys. ton i w przeliczeniu na 1 mieszk.
- papier, kartka papieru rysunkowego,...
- papier, 1. „pieniądze, dolary”;...
- papier życia, ‘papier toaletowy’...