wyrób z drobno pokrojonego tytoniu, owiniętego w bibułkę, uformowanego w wąski walec, dł. ok. 7-9 cm; zwyczaj palenia p. (poprzedzony obyczajem palenia fajki) rozpowszechnił się w XIX w. najpierw w Hiszpanii, potem we Francji i Niemczech; pierwsza wytwórnia p. skręcanych ręcznie powstała 1862 w Dreźnie; do wyrobu p. używa się mieszanek kilku lub kilkunastu gat. tytoniu, z dodatkiem wyciągów ziołowych, kumaryny, glikozy, mentolu, itp.; opinią najlepszych cieszą się p. z tytoni szlachetnych orientalnych i wielkolistnych, o jasnej barwie i małej zawartości nikotyny; spory wpływ na jakość p. ma bibułka, sporządzana z odpadków lnianych i konopnych, bez dodatków masy drzewnej; palenie papierosów w świetle badań medycznych jest szkodliwe dla zdrowia, powoduje nowotwory i sprzyja chorobom dróg oddechowych; w ostatnich latach wiele krajów wprowadza ograniczenia konsumpcji p. w miejscach publicznych; światową produkcję p. poczynając od lat 90. XX w. charakteryzuje tendecja malejąca (1980 – 4227 mld sztuk; 1985 – 4758; 1990 – 5060; 1995 – 5010; 2000 – 4930 mld sztuk); do najw. producentów p. w świecie należą koncerny Philip Morris, Marloboro, Reynolds Imperial Tobacco; najw. odsetek dorosłych mieszkańców, którzy zaliczają się do nałogowych palaczy posiada Turcja - 51%, potem jest Serbia - 45, Rosja - 36, Niemcy - 35, Francja - 32, Japonia - 31, Polska - 30, W. Brytania - 27, Włochy - 25, USA - 23, Szwajcaria - 19; roczna wartość sprzedaży branży tytoniowej sięga 400 mld dol., zaś zyski 6 najw. firm wyniosły 135 mld dol. (2001); od pocz. nowego stulecia wiele państw wprowadziło ostre zakazy palenia papierosów w miejscach publicznych (m.in. Irlandia, Szwecja, Nowa Zelandia, Czarnogóra, Bułgaria, Indie, Iran, Tanzania, Włochy, amer. stany Kalifornia i Nowy Jork); najradykalniej postąpił Bhutan, gdzie wprowadzono też zakaz sprzedaży papierosów; w Polsce (należącej do najw. w świecie konsumentów) roczna produkcja p. w 1999 wyniosła – 88,2 mld sztuk; gł. zakłady tytoniowe znajdują się w Radomiu, Krakowie, Poznaniu, Łodzi (sprywatyzowane).
- białe kijki, ‘papierosy’
- cigarety, „papierosy”
- cipy, „papierosy”