Reklama

TRZECI ROZBIÓR POLSKI

Po upadku Insurekcji Kościuszkowskiej na dworach państw ościennych nie szukano specjalnych uzasadnień dla usprawiedliwienia aktu wymazującego Rzeczpospolitą z mapy Europy – tym bardziej że nie było na ówczesnym kontynencie realnej siły, aby przeciwstawić się poczynaniom zaborców, których porozumienie zakłócały jedynie swary co do przebiegu granic na niektórych odcinkach. Rozbiór został postanowiony już w lipcu 1794 r. Najwcześniej, bo 3 stycznia 1795 r., układ rozbiorowy podpisały Rosja i Austria; 24 października przyłączyły się do niego Prusy. 2/3 pozostałości po II rozbiorze przypadło Rosji dominującej w tym układzie trójstronnym. Jej poseł Mikołaj Repnin przedstawił w Grodnie 25 listopada 1795 r. do podpisu królowi Stanisławowi Augustowi akt abdykacji. Poniatowski aż do śmierci (12 II 1798) pozostawał na łaskawym chlebie władców rosyjskich. W historiografii jego polityka doczekała się wielu ocen – od prób usprawiedliwiania po najsurowszą krytykę. Jedną z nich wyraził E. Rostworowski w zdaniu: Tracący byt państwowy naród uczynił z ostatniego króla kozła ofiarnego, składając na niego brzemię win. W ten sposób Stanisław August wyrządził świadomości i samopoczuciu narodowemu ostatnią przysługę, pozwalając idealizować ogół kosztem jednostki.

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama