Reklama

Lew Starowicz. Apoteoza bezglebia - fragment

Główne założenia filozofii, jej aksjomaty, bynajmniej nie powinny być przyjmowane za twierdzenia obiektywne.

Spokój, zrównoważenie, rezerwa, obojętność - to również cechy ludzkie, które, być może, sprzyjają zbliżeniu do prawdy, ale możliwe też, że powodują one nieelastyczność  i  ociężałość,  przykuwając  człowieka  na  zawsze  do  wybranego   miejsca i z góry skazując go na wyznawanie poglądów wprawdzie solidnych i poczciwych, lecz z gruntu fałszywych i krótkowzrocznych. Prawdziwy badacz życia nie powinien tkwić w jednym miejscu i wierzyć w określone zasady poszukiwań. Powinien być gotowy na wszystko: umieć zawczasu zakwestionować logikę, a zarazem nie bać się uciekania, kiedy zajdzie taka potrzeba, choćby do zaklęć - jak robili to Dostojewski i Nietzsche. 

Reklama

Powinien potrafić trzymać się prosto i spoglądać na niebo, ale też - kiedy trzeba - nie pogardzić po- szukiwaniem prawdy na ziemi. Jeśli ktoś wam powie: scire est per causas scire (wiedzieć to stosować się do reguł), wówczas pewne jest jedno: dla filozofii taki człowiek już nie istnieje, podobnie jak filozofia dla niego. Już dawno nastał czas, by porzucić stare przesądy i otwarcie przyznać: per causas scire est nescire (zawierzać tylko regułom - to  nie  wiedzieć). Ale tu chyba przyda się Szekspir. On opowie wam o tym, co to jest nieznane, które w żaden sposób nie może i nie powinno sprowadzać się do tego, co znane. Także o tym, że porządek, o jakim marzą filozofowie, możliwy jest tylko w klasach szkolnych, i że twardy grunt wcześniej czy później usunie się spod nóg człowieka, że później on tylko żyć będzie nie czując ziemi pod stopami lub czując chwiejny grunt. Wtedy to przestanie uważać aksjomaty poznania naukowego za prawdy, które nie wymagają dowodów, odrzuci je i na- zwie kłamstwem. Również moralność - jeśli tylko, nie igrając słowami, moralnością na- zwać można jego stosunek do świata i ludzi - uzna za najbardziej niedoskonałą wiedzę, gdyż odwoływała się tylko do przyczyn. Dewizą takiego człowieka stanie się - apoteoza niezakorzenienia (bezglebia)... Przekład Jerzy Kapuścik

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama