Reklama

Swetoniusz

Caius Suetonius Tranquillus, sekretarz ab epistulis Graecis (od korespondencji greckiej) cesarza Hadriana (panował w latach 117-138), to kolejna wielka postać literatury łacińskiej, o której życiu nie wiemy prawie nic. Z jego bogatej twórczości biograficznej, zawartej pierwotnie w De viris illustribus (Żywotach sławnych mężów), zachował się rozdział poświęcony gramatykom i retorom. W całości przetrwał natomiast zbiór 12 biografii cesarzy I wieku n.e., znany jako Żywoty cezarów (De vita caesarum). Zaczyna całość życiorys Juliusza Cezara, kończy biografia Domicjana. Życiorysy zbudowane są wedle jednego wzorca: otwiera je opowieść o rodzinie princepsa, okolicznościach jego narodzin i ewentualnych znakach je poprzedzających, potem omawia Swetoniusz młodość bohatera aż do przejęcia władzy; tu porzuca autor sekwencję chronologiczną i przedstawia różne aspekty działalności i charakteru cesarza. Pod koniec biografii omawia wreszcie śmierć princepsa (z obowiązkowo poprzedzającymi ją znakami) i jego pogrzeb.

Reklama

Plotkarski charakter dzieła Swetoniusza sprawia, że do bardziej interesujących należą biografie „złych” cesarzy: z upodobaniem cytowane przez autora anegdoty o upodobaniach seksualnych Tyberiusza czy o urządzanych przez Kaligulę orgiach powodują, że ich życiorysy dominują nad biografią ukochanego przez warstwy senatorskie władcy, jakim był Tytus. Zresztą nawet pisząc o cesarzach jednoznacznie uznawanych za dobrych, jak choćby o samym Auguście, nie powstrzymuje się autor przed cytowaniem złośliwych komentarzy, jakie miały krążyć po Rzymie w okresie ślubu princepsa z Liwią.

Historyczna wartość dzieła w znacznym stopniu opiera się na wykorzystaniu przez Swetoniusza nie publikowanych materiałów, ale zamiłowanie autora do plotki wydaje się przesłaniać pryncypium poszukiwania prawdy.

W tym samym co Swetoniusz i Tacyt okresie działało kilku innych historyków, ich fragmentarycznie zachowane dzieła nie pozwalają jednak na wiarygodną ocenę tej twórczości. Zachowała się tylko nieco późniejsza Epitoma (Wyciąg) z dzieła Liwiusza, której autorstwo powszechnie przypisuje się wybitnemu mówcy, przyjacielowi Marka Aureliusza, Anniuszowi Florusowi.

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama