Reklama

Gil

Postać z powieści Czesława Miłosza Zdobycie władzy.

Profesor zajmujący się historią starożytnej Grecji. Syn galicyjskiego chłopa, zdobył wykształcenie mocą własnego uporu. Podczas II wojny światowej stracił żonę i córkę Joannę (zginęła w powstaniu warszawskim), sam przeszedł przez obóz koncentracyjny. W pierwszych  latach  po wojnie nie przyłączył się do chóru apologetów marksizmu-leninizmu, w przeciwieństwie do wielu swoich kolegów, którzy uczynili to w obawie przed utratą zawodowej pozycji.

Reklama

Chcąc pozostać wiernym prawdzie, uczył studentów  tego, w co sam wierzył: że należy żywić szacunek wobec złożoności człowieka, że droga do prawdy nie jest prosta, że nauka nie odkrywa prawdy absolutnej historii. Rychło zostaje przez komunistyczną władzę  pozbawiony uniwersyteckiej katedry za podrywanie wiary w zdolność poznawczą rozumu ludzkiego oraz szerzenie burżuazyjnego agnostycyzmu i obiektywizmu. Poczucie izolacji, w jaką popada, każe mu sądzić, że poniósł życiową porażkę.

Jednak ostatecznie okazuje się, że jego wybór był najroztropniejszy. Podczas gdy wrogowie systemu, nazywani zdrajcami, zapełniają więzienia (proces Cisowskiego, żołnierza AK), a ulubieńcy władzy w końcu popadają w niełaskę (jak Baruga - literacki odpowiednik Jerzego Borejszy, wydawcy i organizatora powojennej prasy), Gil w spokoju tłumaczy Wojnę peloponeską Tukidydesa, dokładając w ten skromny sposób swoją cegiełkę  do tego, czego nie naruszają polityczne zawieruchy - dziedzictwa europejskiej kultury.

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama