zespół nauk obejmujących całokształt wiedzy o lekach; należą tu takie dyscypliny, jak chemia farmaceutyczna, , farmakognozja, farmakodynamika i szereg dziedzin pokrewnych w rodzaju toksykologii, bromatologii (nauka o środkach żywienia); f. korzysta też z osiągnięć i metod takich dyscyplin, jak: farmakologia, fizjologia, anatomia, higiena, botanika, zoologia; gł. dziedziną f. jest aptekarstwo zajmujące się sporządzaniem, przechowywaniem i wydawaniem leków wg recept lekarskich; f. obejmuje również produkcję leków, wynajdywanie nowych preparatów, standaryzowanie i klasyfikowanie leków, kontrolę ich jakości; studia z zakresu f. prowadzi większość akademii medycznych. Historia f. spleciona jest nierozerwalnie z medycyną i sięga III tysiąclecia p.n.e.; zachował się z tego okresu m.in. zielnik Szen-nunga (Chiny), w którym znajdowały się pierwowzory lekospisów, a także tabliczki zawierające sposoby sporządzania leków z sumeryjskiego miasta Nippur; pewne leki wymienia też Kodeks Hammurabiego (1728-1686 p.n.e.); w XIV w. p.n.e. papirus Ebersa z Egiptu opisuje ok. 900 surowców i leków; w staroż. Grecji i Rzymie pierwsze dzieło o komponowaniu leków pt. Nartex autorstwa Manthiasa powstaje ok. 270 p.n.e.; następuje odłączenie funkcji lekarza i aptekarza od kapłaństwa; w II w. n.e. lekarz i aptekarz Galen uważany za prekursora f. wprowadza cały szereg nowych leków, aktualnych do dziś (napary, odwary, powidełka, kataplazmy, tinktury); VIII w. w Bagdadzie powstała pierwsza publiczna apteka, następne założono w Hiszpanii (Cordoba i Toledo) oraz Włoszech (Neapol); 1240 Fryderyk II, król Sycylii, wydał edykt, na mocy którego apteki mogli prowadzić wyłącznie farmaceuci; 1248 powstała pierwsza apteka w Polsce, w Świdnicy; ojcem nowożytnej f. był Paracelsus (1493-1541), który wprowadził do lecznictwa związki chemiczne; w końcu XV w. ukazała się pierwsza farmakopea (urzędowy spis leków); 1545 powstała pierwsza katedra farmacji (na uniw. w Padwie); 1777 wyższa szkoła f. w Paryżu, zw. później École Gratuite de Pharmacie; pierwsze katedry f. w Polsce powstały w Krakowie (1783), Warszawie (1809) i Wilnie (1810); wiek XIX przyniósł rozwój przem. farmaceutycznego; od 1910 działa Międzynarodowa Federacja Farmaceutyczna z siedzibą w Hadze.
- farmacja, magister farmacji, studiować...
- KAZAŃ, miasto, stolica (części...
- CELIŃSKI Józef Jan, (1779-1832)