narząd zmysłu wrażliwy na bodźce świetlne. Najbardziej złożoną budowę mają o. głowonogów i kręgowców. U większości bezkręgowców o. mają mało skomplikowaną budowę ( oko jamkowe, oko złożone, ocella). Ogólny plan budowy o. kręgowców jest jednakowy we wszystkich ich grupach. O. ma najczęściej kształt okrągły i składa się z twardówki, naczyniówki, siatkówki, soczewki, ciała szklistego, tęczówki i rogówki. Twardówka pokrywa oko od zewnątrz, ku przodowi przechodząc w rogówkę; jest zbudowana z tkanki łącznej włóknistej u większości zwierząt (ryby, dorosłe płazy, gady i ptaki) wzmocnionej płytkami chrzęstnymi lub kostnymi. Naczyniówka leży między twardówką i siatkówką. Wraz z tęczówką i ciałem rzęskowym tworzy błonę naczyniową, w której znajdują się naczynia krwionośne. Ciało rzęskowe utrzymuje soczewkę w odpowiednim położeniu. Siatkówka jest receptorową częścią o. Jest zbudowana z trzech warstw. W warstwie zewnętrznej znajdują się komórki światłoczułe (pręciki i czopki), a w dwóch pozostałych neurony przewodzące bodźce wzrokowe. W o. niektórych kręgowców (m.in. człowieka) na siatkówce wyróżniono plamkę żółtą będącą największym skupieniem czopków, co powoduje, że obszar ten odznacza się największą rozdzielczością widzenia. Na dnie o. znajduje się miejsce niewrażliwe na światło, pozbawione komórek światłoczułych, nazywane plamką ślepą. W plamce ślepej zbiegają się do nerwu wzrokowego nerwy prowadzące do komórek światłoczułych. Rogówka jest zbudowana z tkanki łącznej pokrytej z obu stron nabłonkiem. Mimo roli ochronnej jest przezroczysta i wchodzi w skład układu optycznego o. Soczewka jest położona między tęczówką a ciałem szklistym. Jest składnikiem układu optycznego, przepuszczającym i skupiającym światło. Dzięki zmianom kształtu lub położenia soczewki zachodzi akomodacja. Tęczówka jest umięśnioną częścią błony naczyniowej otaczającą otwór zw. źrenicą. Jest kolorowa dzięki zawartemu w niej pigmentowi. Mięśnie tęczówki pozwalają na zmniejszanie lub zwiększanie dopływu światła przez regulację wielkości źrenicy. Ciało szkliste jest galaretowatą, przezroczystą substancją wypełniającą wnętrze o. Od przodu gałka oczna okryta jest błoną śluzową zw. spojówką, okrywającą także wewnętrzną stronę powiek. Niektóre kręgowce mają o. zredukowane lub uwstecznione. Większość kręgowców ma o. położone po bokach głowy, a ich pola widzenia pokrywają się w niewielkim stopniu lub wcale. U wielu ptaków i ssaków o. położone są na przodzie głowy, co umożliwia widzenie stereoskopowe. W o. kręgowców wyróżnia się biegun przedni i tylny (łącząca je linia wyznacza oś optyczną o.). Światło dochodzące do o. przechodzi przez soczewkę, a następnie, po przejściu przez ciało szkliste i niewrażliwe części siatkówki, trafia na elementy światłoczułe siatkówki, gdzie zamieniane jest na impulsy nerwowe. Linia, którą można poprowadzić od widzianego obiektu do miejsca o największej wrażliwości na siatkówce, nazywana jest osią wzrokową. (Ryc. 55)
narząd zmysłu wrażliwy na bodźce świetlne. Najbardziej złożoną budowę mają o. głowonogów ikręgowców. Uwiększości bezkręgowców o. mają mało skomplikowaną budowę ( oko jamkowe, oko złożone, ocella). Ogólny plan budowy o. kręgowców jest jednakowy we wszystkich ich grupach. O. ma najczęściej kształt okrągły iskłada się ztwardówki, naczyniówki, siatkówki, soczewki, ciała szklistego, tęczówki irogówki. Twardówka pokrywa oko od zewnątrz, ku przodowi przechodząc wrogówkę; jest zbudowana ztkanki łącznej włóknistej uwiększości zwierząt (ryby, dorosłe płazy, gady iptaki) wzmocnionej płytkami chrzęstnymi lub kostnymi. Naczyniówka leży między twardówką isiatkówką. Wraz ztęczówką i ciałem rzęskowym tworzy błonę naczyniową, wktórej znajdują się naczynia krwionośne. Ciało rzęskowe utrzymuje soczewkę wodpowiednim położeniu. Siatkówkajest receptorową częścią o. Jest zbudowana ztrzech warstw. Wwarstwie zewnętrznej znajdują się komórki światłoczułe (pręciki iczopki), aw dwóch pozostałych neurony przewodzące bodźce wzrokowe. Wo. niektórych kręgowców (m.in. człowieka) na siatkówce wyróżniono plamkę żółtą będącą największym skupieniem czopków, co powoduje, że obszar ten odznacza się największą rozdzielczością widzenia. Na dnie o. znajduje się miejsce niewrażliwe na światło, pozbawione komórek światłoczułych, nazywane plamką ślepą. Wplamce ślepej zbiegają się do nerwu wzrokowego nerwy prowadzące do komórek światłoczułych. Rogówka jest zbudowana ztkanki łącznej pokrytej zobu stron nabłonkiem. Mimo roli ochronnej jest przezroczysta iwchodzi wskład układu optycznego o. Soczewka jest położona między tęczówką aciałem szklistym. Jest składnikiem układu optycznego, przepuszczającym iskupiającym światło. Dzięki zmianom kształtu lub położenia soczewki zachodzi akomodacja. Tęczówka jest umięśnioną częścią błony naczyniowej otaczającą otwór zw. źrenicą. Jest kolorowa dzięki zawartemu wniej pigmentowi. Mięśnie tęczówki pozwalają na zmniejszanie lub zwiększanie dopływu światła przez regulację wielkości źrenicy. Ciało szkliste jest galaretowatą, przezroczystą substancją wypełniającą wnętrze o. Od przodu gałka oczna okryta jest błoną śluzową zw. spojówką, okrywającą także wewnętrzną stronę powiek. Niektóre kręgowce mają o. zredukowane lub uwstecznione. Większość kręgowców ma o. położone po bokach głowy, aich pola widzenia pokrywają się wniewielkim stopniu lub wcale. Uwielu ptaków issaków o. położone są na przodzie głowy, co umożliwia widzenie stereoskopowe. Wo. kręgowców wyróżnia się biegun przedni itylny (łącząca je linia wyznacza oś optyczną o.). Światło dochodzące do o. przechodzi przez soczewkę, anastępnie, po przejściu przez ciało szkliste iniewrażliwe części siatkówki, trafia na elementy światłoczułe siatkówki, gdzie zamieniane jest na impulsy nerwowe. Linia, którą można poprowadzić od widzianego obiektu do miejsca onajwiększej wrażliwości na siatkówce, nazywana jest osią wzrokową. (Ryc. 55)
- oko, „dobrze, w porządku”...
- oko w oko, spotkać się oko w oko...
- oko złożone, (oko fasetkowe)