(spermatozoid)
powstała wgonadzie męskiej (jądrze) komórka rozrodcza zwierząt wielokomórkowych, zdolna do zapłodnienia komórki jajowej. P. powstają wprocesie spermatogenezy. P. nazywa się także gamety męskie pierwotniaków iroślin. U zwierząt wielokomórkowych, azwłaszcza u bezkręgowców, p. wykazują bardzo różnorodną organizację morfologiczną. Istnieją p. okształcie amebowatym, kulistym bądź gwiaździstym. Mogą poruszać się ruchem amebowatym lub za pomocą witki. U kręgowców są zreguły nitkowate. Zasadniczo wbudowie p. wyróżnia się trzy części: główkę, wstawkę, zw. też szyjką, iwitkę. P. otacza błona cytoplazmatyczna iosłonka zewnętrzna. Zadaniem osłonki jest ochrona przed fagocytami zdróg rodnych samic, atakże zapobieganie zlepianiu się p. Wokolicy główki wbłonie plazmatycznej występuje antyfertylizyna - substancja białkowa reagująca ze znajdującą się na powierzchni komórki jajowej fertylizyną. Na tym m.in. polega mechanizm rozpoznawania komórki jajowej przez p. tego samego gatunku. Wgłówce p. znajduje się haploidalne jądro zupakowanym materiałem genetycznym. Przednią część jądra okrywa akrosom, zawierający hialuronidazę izonalizynę (enzymy rozpuszczające osłonki komórki jajowej). Wstawka zawiera mitochondria ijest częścią motoryczną witki, która jest narządem ruchu. P. są jedynymi znanymi komórkami pchanymi przez witki, inne, np. jednokomórkowe wiciowce, są przez nie ciągnięte. (Ryc. 67)
- plemnik, ( spermium )
- KAPACYTACJA PLEMNIKÓW, .
- spermatozoid, plemnik.