(układ nerwowy autonomiczny)
część układu nerwowego, wdużej mierze niezależna od jego części ośrodkowej. U.n.w. dzieli się na współczulny (sympatyczny) iprzywspółczulny (parasympatyczny). Każdy znich składa się znerwów izwojów. Ciała neuronów tworzących nerwy przedzwojowe, które docierają tylko do zwojów u.n.w., są umiejscowione wmózgu lub rdzeniu kręgowym. Ciała neuronów zazwojowych, łączących zwój u.n.w. zunerwianym narządem, czyli efektorem, są położone wpobliżu rdzenia kręgowego (w przypadku układu nerwowego współczulnego) lub wściankach unerwianych narządów (w przypadku przywspółczulnego układu nerwowego). Zwoje współczulnego układu nerwowego są ze sobą połączone itworzą pnie współczulne położone po obydwu stronach kręgosłupa. Wzwiązku zumiejscowieniem zwojów włókna przedzwojowe układu współczulnego są krótkie, azazwojowe - długie. Wukładzie przywspółczulnym obserwuje się odwrotną sytuację: włókna przedzwojowe są długie, azazwojowe krótkie. Ze względu na rozmieszczenie ośrodków układu nerwowego współczulny bywa nazywany częścią piersiowo-lędźwiową u.n.w., natomiast układ nerwowy przywspółczulny - częścią czaszkowo-krzyżową. Układ współczulny iprzywspółczulny działają na zasadzie przeciwieństw. Oddziaływanie układu współczulnego zaznacza się wsytuacjach stresowych, wymagających zwiększenia aktywności iwydolności organizmu. Powoduje m.in. przyspieszenie pracy serca ioddechu oraz zwiększenie ciśnienia krwi. Jednocześnie poprzez zmniejszenie ilości krwi dostarczanej do układu pokarmowego iobniżenie aktywności gruczołów trawiennych powoduje spowolnienie trawienia. Układ przywspółczulny działa aktywniej wokresie odpoczynku ispokoju. Przejawami jego działania są m.in. spowolnienie pracy serca ioddechu, zmniejszenie ciśnienia krwi iobniżenie temperatury ciała. Powoduje on także nasilenie procesów trawiennych. Neuromediatorami ( synapsa) wydzielanymi wsynapsach układu współczulnego są adrenalina i noradrenalina, aw układzie przywspółczulnym acetylocholina.
- WEGETATYWNY UKŁAD NERWOWY, .
- NERWOWY UKŁAD, zespół , i wykonujących...
- AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY, ^układ wegetatywny^wegetatywny...