zespół narządów służących do wydalania zorganizmu szkodliwych izbędnych substancji powstających głównie wefekcie metabolizmu. U.w. umożliwia także kontrolę stężenia płynów ustrojowych poprzez usuwanie nadmiaru wody oraz regulację zawartości soli mineralnych we krwi. Ukręgowców u.w. jest ściśle związany zukładem rozrodczym, zktórym tworzy układ moczopłciowy. Upierwotniaków funkcje wydalnicze spełniają wodniczki tętniące ( wakuola). Gąbki ijamochłony nie posiadają wyspecjalizowanych u.w., aprodukty przemiany materii są wydalane bezpośrednio do otoczenia przez wszystkie komórki ich ciał. Upłazińców, obleńców, wstężnic iczęści pierścienic istnieje u.w. typu protonefrydialnego, ausuwaniem zbędnych substancji zajmują się komórki płomykowe, czyli protonefrydia. Uniektórych obleńców, np. uglisty ludzkiej, wydalanie odbywa się za pośrednictwem komórek olbrzymich mających postać ciągnących się wzdłuż ciała, rozgałęzionych kanałów, zaopatrzonych wprzewody wyprowadzające. Ubezkręgowców należących do wtórnojamowców występuje u.w. typu metanefrydialnego ( metanefrydium). Narządy wydalnicze wpostaci metanefrydiów występują wliczbie jednej lub dwóch par uwiększości bezkręgowców. Ujścia ich przewodów wyprowadzających znajdują się często unasady czułków lub szczęk (np. uskorupiaków są to gruczoły antenalne iszczękowe) albo na biodrowych odcinkach odnóży (gruczoły koksalne uniektórych pajęczaków). Uowadów, wijów oraz części pajęczaków u.w. ma postać przewodów, zw. cewkami Malpighiego, uchodzących do końcowego odcinka jelita. Mięczaki posiadająjedną parę metanefrydiów osilnie rozbudowanych kanalikach. Umałży narządy te są szczególnie duże inoszą nazwę organu Bojanusa. Funkcje wydalnicze uszkarłupni spełnia układ wodny. Produkty przemiany materii wielu gatunków bezkręgowców są wychwytywane przez wyspecjalizowane pojedyncze komórki chloragogenowe, zw. też ekskretoforami. Komórki te magazynują wswojej cytoplazmie pobrane substancje izwykle pozostają wewnątrz ciała zwierzęcia do końca życia.
- układ wodny, (układ ambulakralny)...
- układ moczopłciowy, (system urogenitalny)...
- mocz, płyn zawierający produkty...