region, w którego skład wchodzą kraje leżące w Ameryce Pd. i Środk., na pd. od rzeki Rio Grande del Norte. Łączy je hist. i kulturowe powiązanie z krajami Płw. Iberyjskiego, wspólnota etniczna i językowa (hiszp. iportug.), zbliżone cechy rozwoju społ.
-ekon., tradycje polit., a także utrwalone instytucjonalne mechanizmy we wzajemnych stosunkach oraz silne poczucie tożsamości regionalnej. Proces kształtowania się niepodległych państw latynoamer. przebiegał w 1. poł. XIX w., w 2. poł. ulegały one wpływom neokolonializmu eur., który od schyłku tego stulecia został wyparty przez system panamerykański, oparty na dominacji Stanów Zjedn. i doktrynie J. Monroe. Proces uniezależniania się od polityki USA rozpoczął się w połowie lat 60., obfitował w rewolucje wewn. i interwencje oraz próby przejęcia wpływów w regionie przez ZSRR i Chiny. Cechami wspólnymi regionu w sferze polit. były: brak tradycji demokr., dominująca rola armii i autorytarnych przywódców caudillizm, przejmowanie władzy na drodze puczu, terror jako sposób sprawowania władzy oraz terroryzm, guerilla i rewolucja jako próba przeciwstawienia się tym metodom, rozwój ekstremalnych lewicowych nurtów polit., odwołujących się do anarchizmu, maoizmu, trockizmu, idei nowej lewicy, a także znaczące wpływy Kościoła katol., zjednej strony sankcjonującego półfeudalne stosunki, z drugiej rewolucjonizującego się w postaci teologii wyzwolenia. W sferze ekon.-społ. dominował odziedziczony po kolonizatorach monokulturowy charakter gospodarek, zacofanie, dramatyczne różnice społ., z ob-
szarami nędzy dotykającej szczególnie Indian. Na pocz. lat 90. kryzys wojskowych dyktatur, ich nieudolność w rozwiązywaniu problemów doprowadziły do przyjęcia przez większość państw, choć wciąż niestabilnej prawnie, demokr. formy rządów i rozpoczęcia reform gosp. Odejście od protekcjonizmu, etatyzmu, ograniczenie hiperinflacji, intensyfikacja procesów współpracy i integracji regionalnej zaowocowały początkiem wzrostu gosp. i stabilizacją polit. Największym problemem pozostaje ogromne zadłużenie, wynoszące dla całej AŁ około 0,5 bln dol. Drogą dynamizowania gospodarki stało się w latach 90. zintensyfikowanie form integracji regionalnej oraz podjęcie wspólnych zbogatymi państwami Ameryki Pn. przedsięwzięć w celu utworzenia wolnego rynku. Zob. też: FTAA, Mercosur, Pakt Andyjski, CARICOM, LAFTA, CAEU, Wspólnota Państw Karaibów, kubański konflikt.
- Ameryka Łacińska, region świata obejmujący...
- ŁACIŃSKA AMERYKA, .
- AMERYKA ŁACIŃSKA, Iberoameryka