wydarzenia związane z podziałem Berlina po II wojnie świat. między dwa przeciwstawne obozy ideowo-polit. Status Berlina określały akty: protokół i porozumienie londyńskie mocarstw z 1944, dokonujące podziału miasta na sektory, zatwierdzone na konferencji w Jałcie w 1945, deklaracja berlińska z 1945 o ustanowieniu władzy mocarstw sojuszniczych, porozumienie z1945 w sprawie wspólnego zarządu nad Berlinem w ramach Sojuszniczej Komendantury Wojskowej Berlina. Współpracę mocarstw przerwała zimna wojna. Pierwszy b.k. w latach 1948-49 spowodowany był zawieszeniem spotkań w ramach Sojuszniczej Rady Kontroli (1948), w związku z konfliktem między zach. mocarstwami a ZSRR. Było to przyczyną wprowadzenia przez administrację radz. nakazu kontroli ruchu międzystrefowego, dot. także wojskowych transportów; objęcia zach. sektorów Berlina, wbrew ZSRR, reformą walutową zarządzoną przez aliantów w ich strefie okupacyjnej (1948). W efekcie ZSRR wprowadził blokadę w ruchu naziemnym między Berlinem Zach. a strefami okupacyjnymi zach. mocarstw. Odpowiedzią na to było utworzenie przez aliantów "mostu powietrznego" i zaopatrywanie Berlina Zach. w niezbędne towary drogą lotniczą aż do 1949. W 1953 w Berlinie odbywały się strajki i demonstracje skierowane przeciw władzom wschodnioniem., wywołane zaostrzeniem polityki stalinowskiej i wprowadzeniem podwyższonych norm produkcyjnych dla robotników. Zakończyły się masowymi aresztowaniami. Kolejny kryzys (1958) wiązał się z odrzuceniem przez aliantów propozycji ZSRR przekształcenia Berlina Zach. w wolne, zdemilitaryzowane miasto. Masowa emigracja obywateli NRD do Berlina Zach. spowodowała zamknięcie przejść w Berlinie (1961) ipowstanie berlińskiego muru. Alianci zach. zareagowali tylko notą protestacyjną (1961). Taka sytuacja trwała do rozpoczęcia procesu jednoczenia Niemiec w 1989.
- kryzysy berlińskie, (1948 i 1961)
- berliński mur, granica oddzielająca...
- kryzys międzynarodowy, przełomowy moment w...