teoria głosząca, że polityka państwa jest wynikiem położenia geogr. i otoczenia międzynar. Absolutyzowanie znaczenia tego czynnika sprowadzało na pozycje determinizmu geograficznego, w praktyce polit. mogło prowadzić do usprawiedliwiania agresji wobec innych krajów poprzez "naturalne" potrzeby rozwoju państwa i narodu. Przykładem jest poszukiwanie "przestrzeni życiowej" (Lebensraum) w polityce Niemiec hitlerowskich. Termin pojawił się w czasie I wojny świat. w publicystyce R. Kjellena, szwedzkiego pangermanisty, jednak jego prekursorem jest F. Ratzel, który w 1887 opublikował na ten temat pracę Politische Geographie. W Anglii teorię tę rozwijał H.J. McKinder, w USA E. Huntington, w Polsce m.in. T. Romer. Twierdzili oni np., że małe państwa, by cokolwiek znaczyć, muszą poszerzać swe terytorium, albo że kontynentalne kraje mają naturalną przewagę nad wyspiarskimi, albo że klimat wpływa na "surowość" lub "łagodność" polityki. Obecnie rozwój wielu krajów eur. podważył sensowność teorii, jednak położenie państwa stanowi istotny element wyznaczający cele polityki zagr.
- geopolityka, doktryna polit. powstała...
- GEOPOLITYKA, doktryna polityczna powstała...
- MOCZULSKI, Leszek (ur. 1930)