(ur.1931)
polityk radz., od 1952 członek Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (KPZR),
z wykształcenia prawnik. W 1985 objął funkcję sekretarza generalnego KPZR, rozpoczynając radykalne zmiany kadrowe w kierownictwie, podjął próbę odgórnej reformy systemu polit., ogłaszając pierestrojkę i głasnost'. Od 1989
objął stanowisko przewodniczącego Rady Najwyższej, a następnie prez. w związku z utworzeniem takiego urzędu w 1990. Nie pomogło mu to jednak zapanować nad coraz szybszym procesem wydarzeń w kraju, spotkał się z krytyką zarówno konserwatywnej części partii zarzucającej mu zdradę komunizmu, niszczenie państwa radz., jak i liberalnego skrzydła niezadowolonego z powolności reform. W VIII 1991 internowany przez organizatorów puczu sierpniowego, mimo kapitulacji zamachowców nie zdołał już odbudować swej pozycji, ustępując
B. Jelcynowi, który wykazywał większe zdecydowanie w działaniach. W XII 1991 złożył rezygnację ze stanowiska prez. ZSRR. Podejmowane w późniejszych latach próby powrotu na scenę polit. Rosji, nie dały rezultatu. Znaczenie polityki G. dla rozpoczęcia zmian systemowych Związku Radz., pokojowego rozpadu bloku państw socjalist. jest jednak niekwestionowane. W stosunkach międzynar. odegrał wyjątkową rolę, podejmując rozmowy z przywódcami państw zach., inicjując nową fazę detente, współpracując z USA w procesie radykalnego rozbrojenia oraz w rozwiązywaniu konfliktów międzynarodowych. Wycofał wojska radz. z Afganistanu, zamykając międzynar. wymiar afgańskiej wojny, poparł interwencję Zach. w wojnie w Zatoce Perskiej. Szybki i bezbolesny demontaż systemu socjalist. ułatwił jego sprzeciw wobec pomysłów konserwatywnych przywódców partyjnych w ZSRR i innych państwach socjalist. zapobiegania reformom na drodze przemocy, zaakceptował także zjednoczenie Niemiec. Do końca pozostawał zwolennikiem jedności ZSRR i w jego zamierzeniu podejmowane reformy wewn. oraz odejście od imperialnej polityki zagr. na rzecz wszechstronnej współpracy miały służyć temu celowi, m.in. umożliwiając odbudowę ekon. kraju.
- Gorbaczow Michaił S., (ur. 1931)
- GORBACZOW, Michaił S. (ur. 1931)...
- ULJANOW, Michaił A. (ur. 1927)...