(1838-1909)
polski prawnik i socjolog; publikował głównie w języku niem. Studiował prawo w Krakowie i Wiedniu, w 1862 uzyskał doktorat na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1876 objął katedrę prawa państwowego w Grazu, gdzie przebywał do samobójczej śmierci w 1909. Reprezentant darwinizmu społ., uważał, że rozwój społ. uwarunkowany jest walką grup ludzkich o byt. Niesłusznie posądzany o rasizm G. uznawał, że walka jest cechą każdego społ., a wrogość zawsze towarzyszyła ludziom, co było przyczyną nieustannych konfliktów między nimi. Wg G. państwo powstało w wyniku podboju plemion słabszych przez silniejsze. Dlatego jest ono zawsze instrumentem panowania zwycięzców nad pokonanymi. Jednym z celów teoretycznej działalności G. była krytyka marksizmu ( K. Marks). Zarzucał tej filozofii utopijność, ponieważ wg niego nie można drogą walki zlikwidować różnic klasowych.
- GUMPLOWICZ, Ludwik (1838-1909)
- GUMPLOWICZ, Władysław, ps. Krakowski...