katolicki (powszechny), pierwotny Kościół chrześcijański. Po wyodrębnieniu się prawosławia i protestantyzmu, reprezentuje część wspólnoty chrześcijańskiej katolicyzm. Po raz pierwszy określenie Kościół kat. pojawia się w liście bp. Ignacego z Antiochii w II w. Uczestnicy soboru w Nicei (325) uznali, że Kościół jest jeden, święty, katolicki i apostolski. Jego dzieje obejmują długotrwały okres walki z herezjami, schizmą, reformacją, a także próby utrzymania od czasów średniowiecza zwierzchności nie tylko nad Kościołem, ale i władzą świecką. K.k. prowadził też w tym czasie aktywną politykę chrystianizacji, w wyniku czego ekspansja w Europie postępowała bardzo szybko. Jej granice na wschodzie wyznaczył islam, przeciw któremu organizowano krucjaty; odłamom i niezależnym ideom w łonie chrześcijaństwa przeciwstawiono inkwizycję (XIII w.), która decydowała o prawowierności, skazując winnych odstępstw na więzienia i stosy. W okresie nowożytnym decydującym elementem K.k. była walka z reformacją
i tendencjami antypapieskimi, a następnie ideami Oświecenia i kapitalizmu (zaakceptowany u schyłku XIX w. w społecznej doktrynie kościoła). Nowy etap w dziejach Kościoła został zapoczątkowany w XX w., od pontyfikatów Jana XXIII, Pawła VI oraz Soboru Watykańskiego II, kiedy to K.k. podjął problematykę współcz. świata, włączając się aktywnie w propagowanie pokoju i sprawiedliwości społ. Wewnątrz K.k. toczy się wciąż dyskusja między modernistami, oczekującymi reform organizacyjnych, odejścia od centralizmu na rzecz demokr. form kierowania, zmiany stosunku do takich kwestii jak celibat księży czy kapłaństwo kobiet, a tradycjonalistami i fundamentalizmem katolickim. Polska należy do krajów, w których K.k. odgrywa wyjątkowo dużą rolę, skupiając ponad 90% społ. Zob. też chrześcijaństwo.
- Kościół katolicki, inaczej Kościół rzymskokatolicki.(...)
- KATOLICKI KOŚCIÓŁ, kościół rzymskokatolicki...
- POLSKI NARODOWY KOŚCIÓŁ KATOLICKI, zał. 1897 przez księdza...