Reklama

ład międzynarodowy

porządek świat. wyznaczany przez stan stosunków między państwami i innymi podmiotami stosunków międzynar. Jest to termin umowny, trudno bowiem mówić w praktyce

Reklama

o ukształtowanym ł.m. Stosunki międzynar. zawsze zawierają elementy anarchii i porządku. Można wskazać na różne formy ł.m., np. hegemonię lub dominację jednego państwa, podział wpływów (koncert mocarstw w XIX/XX w.) czy wykształcenia się dwóch tylko potęg. Dla określenia zasad ł.m. mogą mieć znaczenie zawarte umowy, tak więc po I wojnie świt. mówiono o ładzie wersalskim, po II wojnie świat. o ładzie jałtańsko

-poczdamskim, dominacja USA i ZSRR wytyczyła ład dwubiegunowy, który był zwany też ładem zimnowojennym. W zakres ł.m. wchodzi głównie system bezpieczeństwa międzynarodowego, po II wojnie świat. wyznaczany był on przez równowagę sił, przede wszystkim w zakresie broni jądrowej, a także ład gospodarczy, informacyjny, ekologiczny, kulturalny. Od początku lat 90. pojawiło się więc pytanie o kształt nowego ł.m. i możliwości jego stworzenia. Nierealne są koncepcje hegemonii lub rządu świat., stąd dominuje pogląd o konieczności uzyskania równowagi i stabilizacji w świecie przez wielowymiarowe działania, wzmacnianie systemu organizacji międzynar., powiększanie liczby trwałych powiązań między państwami opartych na współpracy, odpowiedzialność za rozwój sytuacji przez wielkie mocarstwa, które w optymistycznym wariancie kreowałyby wokół siebie strefę stabilizacji przez regionalną integrację i rozwiązywanie konfliktów z wyprzedzeniem oraz zgodnie z prawem międzynar. Pesymistyczny wariant, w którym porządek światowy oparty jest na współzawodnictwie, eskalacji konfliktów, protekcjonizmie, próbie sił i zdobycia absolutnej przewagi, musi oznaczać nieuchronnie niemożność rozwiązania globalnych problemów i łatwe do przewidzenia skutki dla międzynar. i regionalnego pokoju.

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama