brak konkurencji po stronie podaży na dane dobro lub usługę, wynika to z faktu, że istnieje tylko jeden sprzedawca, np. na rynku energii elektrycznej, transportu kolejowego czy usług pocztowych. M. może powstać w wyniku ostrej konkurencji, w której słabsze i mniej efektywne firmy wypadają z rynku, co w końcu doprowadza do sytuacji, w której jedna firma zdominuje całą gałąź przemysłu. Również rząd może zagwarantować firmie pozycję monopolistyczną, uniemożliwiając przez nakazy prawne wejście innym firmom do danej gałęzi przemysłu. Inną przyczyną tworzenia się monopoli jest połączenie się dużych firm (tzw. fuzja) lub posiadanie rzadkich surowców, np. złota czy diamentów w Afryce Pd. Przedsiębiorstwo, mające jako jedyne możliwość sprzedaży lub produkcji danego dobra lub usługi, może dowolnie ustalać jego cenę. Wiele państw posiada tzw. ustawy antymonopolowe, zapobiegające sytuacji, w której nadużywana jest pozycja, jaką zdobyła firma, mając m. na dany produkt lub usługę. W przypadku, gdy wytwarzanie danego dobra w konkurujących między sobą zakładach jest mało wydajne i dlatego dobro to produkuje jeden duży zakład, mówimy o tzw. monopolach naturalnych (jednostki użyteczności publicznej, dostarczające wodę czy gaz). Zob. też monopson.
monopol
Edukacja obywatelska