(1883-1945)
twórca i przywódca wł. faszyzmu, ideolog, dyktator włoski. W 1902 wstąpił do partii socjalist., z której został wyrzucony po opowiedzeniu się za wojną w 1914. W czasie I wojny świat. walczył w armii wł. W 1919 założył kombatancką organizację Fascio di combattimento, którą w 1922 przekształcił w Narodową Partię Faszystowską. Po marszu na Rzym (zamach stanu) w 1922 otrzymał misję utworzenia rządu, w 1926 ustanawił dyktaturę. Skupił jako wódz (duce) ogromną władzę. Był premierem i ministrem kilku resortów, przewodził m.in. partii, Wielkiej Radzie Faszystowskiej, Radzie Państwa, Radzie Wojennej, Komitetowi ds. Mobilizacji, Najwyższej Komisji Obrony. W swoich koncepcjach polit. nawiązywał do Machiavellego, V. Pareta oraz G.W.F. Hegla. Zdecydowany przeciwnik parlamentaryzmu, demokracji, liberalizmu oraz indywidualizmu. Wg M. jednostka jest wartością wyłącznie jako część narodu, który jest instytucją państwa - nadrzędnego absolutu, strażnika ducha nar., poręczyciela bezpieczeństwa, najwyższego arbitra. Rozwijany kult siły (pochwała wojny) uzasadniać miały ekspansję. W latach 1935-36 podbił Etiopię, wspierał gen. F. Franco podczas wojny domowej w Hiszpanii. W 1940 ogłosił przystąpienie Włoch do wojny po stronie Niemiec. Uciekając do Szwajcarii został schwytany przez włoskich partyzantów i rozstrzelany (1945).