(łac. pars, partis - część)
dobrowolna organizacja, reprezentująca interesy określonej grupy społ., zmierza do zdobycia lub utrzymania władzy państwowej w celu realizacji swojego programu politycznego. Genezy p.p. sięga dawnych zgromadzeń stanowych, których członkowie łączyli się
w koterie (grupy) arystokrat. Pierwsze tego typu partie powstały w XVII w.
w parlamencie ang., torysi dali początek konserwatystom, a wigowie liberałom.
W okresie rewolucji franc. (1789-95) pojawiły się kluby polit., które miały zalążki struktury organizacyjnej. Ich rozwój nastąpił podczas Wiosny Ludów (1848). Pod wpływem upowszechnienia się prawa wyborczego w XIX w. zaczęły powstawać nowoczesne partie masowe. Współ. w państwach demokratycznych p.p. pełnią kilka funkcji: 1. kształtują opinię społ., propagując programy partyjne; 2. wyborczą, budując program polit., selekcjonując kandydatów i organizując wybory; 3. rządzenia, realizowana jest przez partię, która wygrała wybory. Obsadza ona samodzielnie lub w koalicji
z innymi partiami główne stanowisko
w państwie. Natomiast partie, które wybory przegrały i nie weszły w skład koalicji, przechodzą do tzw. opozycji politycznej. P.p. ze względu na genezę oraz program można podzielić na: partie chadeckie, partie liberalne, partie komunistyczne, partie konserwatywne, partie socjaldemokratyczne oraz partie ultraprawicowe. Status prawny p.p.
w Polsce określa konstytucja oraz ustawa o p.p. z 1997. Zakazane jest istnienie p.p. odwołujących się do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu oraz tych, których program lub działalność zakłada bądź dopuszcza nienawiść rasową i nar., stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa.
- partia polityczna, organizacja łącząca...
- PARTIA, SYNONIM: organizacja,...
- opozycja polityczna, ugrupowania polit.,...