(łac.)
jedna z form demokracji bezpośredniej, polega na powszechnym głosowaniu obywateli posiadających czynne prawo wyborcze. Podczas r. obywatele udzielają pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na pytania zadane przez organ zarządzający r. Rozróżnia się r. obligatoryjne, jeśli władze państwowe są zobowiązane prawem do jego przeprowadzenia i fakultatywne, gdy prawo dopuszcza, ale nie nakazuje jego przeprowadzenia. W zależności od zasięgu terytorialnego r. może być ogólnokrajowe lub lokalne. Instytucja r. uk-ształtowała się w XVI w. w Szwaj-
carii. Współcz. r. stosowane jest często
w wielu krajach np. we Francji, Danii, Szwajcarii czy w USA (na szczeblu stanowym). W Polsce przeprowadzono r.
w 1946 dot. jednoizbowości parlamentu, utrwalenia przemian gosp., nacjonalizacji przemysłu oraz sprawy zach. granic; przedmiotem r. z 1987 było wyrażenie zgody na reformę gosp. oraz działania dot. demokratyzacji życia polit., rozszerzenia praw obywatelskich; 1996 dot. problematyki prywatyzacyjnej i zasilenia z uzyskanych dochodów funduszy emerytalnych oraz pokrycia zobowiązań państwa wobec rencistów, emerytów i pracowników sfery budżetowej; 1997 - w sprawie Konstytucji RP. R. ogólnokrajowe może być przeprowadzone w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa. Zarządza je Sejm bezwzględną większością głosów ( większość głosów) lub Prezydent RP za zgodą Senatu. Wynik r. jest wiążący, jeżeli wzięło w nim udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania. R. może być przeprowadzone na terenie gminy i województwa. Prawo udziału w r. ma każdy obywatel pol., który ukończył 18 lat i ma czynne prawo wyborcze.
- referendum, ndm w lp , przeprowadzić...
- referendum, instytucja demokracji...
- REFERENDUM, głosowanie ludowe