(Federacja Rosyjska, Rosijskaja Fiedieracyja) - państwo w Europie i Azji, graniczy z Norwegią, Finlandią, Estonią, Łotwą, Białorusią, Ukrainą, Gruzją, Azerbejdżanem, Kazachstanem, Mongolią, Chinami. Pow. 17 075 400 km2, ludność 148 mln, w tym 87% Rosjan, stolica Moskwa. R. przejęła sukcesję po ZSRR, który rozpadł się ostatecznie po puczu w 1991, gdy przywódcy trzech rep. - Białorusi, Rosji i Ukrainy zebrani
w Puszczy Białowieskiej zawarli porozumienie o powstaniu Wspólnoty Niepodległych Państw. W 1990 Republika Rosyjska ogłosiła deklarację swej suwerenności państwowej, ale w odróżnieniu od innych republik związkowych nigdy nie ogłosiła deklaracji niepodległości
i tym samym aktu wystąpienia z ZSRR. Podkreślało to jej szczególną pozycję, ZSRR w sensie prawnym nie upadł, lecz właśnie przekształcił się w R. Obecnie jest to republika federacyjna, na czele państwa stoi prez., organem ustawodawczym jest parlament, a wykonawczym rząd oraz mianowany przez prez. premier. Sytuacja wewn. kraju jest wyznaczana przez problemy transformacji systemu polit. i gosp. R. weszła na drogę demokracji, jednakże jej stabilność polit. jest wciąż niepewna. Bardzo silną pozycję mają 2 skrajne ugrupowania, komunist.
i nacjonalist., sprzeciwiające się procesom rozpoczętym w 1990, postulujące odbudowę imperium ros./radz. Społ., choć udzielało dotąd poparcia w wyborach prez. B. Jelcynowi, utożsamianemu, mimo elementów dyktatorskich w polityce, z przemianami demokrat.-kapitalist. R., może przychylać się z powodu dramatycznej sytuacji społ.-gosp. do rządów silnej ręki. R. od początku znajduje się w głębokim kryzysie gosp., PKB w 1992 wynosił -20%, inflacja 1500%, następne lata przyniosły pozytywne zmiany, jednakże nadal u schyłku lat 90. jest to kraj, który nie dokonał reform mogących trwale uzdrowić gospodarkę, co pokazało całkowite załamanie rynku finansowego we IX 1998. Mimo wszystko kraj dysponuje ogromnym potencjałem, może osiągnąć przodującą pozycję w przypadku pomyślnego zrealizowania reform. Osobnym problemem są tendencje odśrodkowe, związane z dążeniami grup etnicznych
i narodów imperium do autonomii lub suwerenności państwowej (np. czeczeński konflikt). Polityka zagr. Rosji podporządkowana jest interesom nar. kraju oraz ochronie mniejszości ros. żyjącej poza jej granicami (25 mln). R. pragnie zachować swą mocarstwową pozycję, służy temu traktowanie bliskiej zagranicy jako obszaru żywotnych interesów, próba zachowania wpływu na politykę pozostałych krajów Europy Środkowo-Wschodniej (protesty przeciwko członkostwu tych państw w NATO), dążenie do posiadania współdecydującego głosu w kwestiach globalnej polityki. Realizuje swe cele przez współdziałanie z USA i krajami Europy Zach. i przez akcentowanie swej niezależności i wyjątkowych praw. Jej aktywność wyraża się też na forum organizacji międzynar. W ONZ zachowała miejsce ZSRR, jest członkiem Północnoatlantyckiej Rady Współpracy i posiada specjalny status w relacjach z NATO, od 1997 taki specjalny status otrzymała także w G-7; mimo kontrowersji co do respektowania przez nią praw człowieka oraz demokracji została członkiem Rady Europy, działa też w Radzie Państw Bałtyckich, próbuje rozwinąć Wspólnotę Niepodległych Państw.