Republika Ukraińska (Ukrainska Respublika), państwo w Europie Wsch., jedna z byłych republik ZSRR, pow. 603 700 km2, ludność 52 mln, w tym 22% mniejszość ros., stolica Kijów, republika parlamentarna, na czele państwa stoi prez., mający znaczne uprawnienia wykonawcze - m.in. mianuje premiera. Niepodległość ogłosiła w 1991, realizując w ten sposób wieloletnie dążenia narodowościowe, do tej pory podporządkowanych dominacji pol., ros., austr.-węg., radz. Po II wojnie świat. prawie całość nar. ukraińskiego znalazła się w ramach ZSRR, a rozległość i potencjał gosp. rep. decydowały o jej uprzywilejowanej roli
w ramach imperium. Była ona też, obok Białorusi, członkiem założycielem ONZ, niezależnie od ZSRR. Po uzyskaniu suwerenności, choć inicjowała powstanie Wspólnoty Niepodległych Państw zdecydowała się zachowywać duży stopień niezależności od Rosji. Pierwsze lata były zdominowane przez kontrowersje wokół przynależności Republiki Krymskiej i położenia mniejszości ros. U. zachowała dobre stosunki
z Rosją, wykazując jednocześnie zainteresowanie zacieśnianiem związków ze swymi zach. sąsiadami - Polską, i dalej Europą Zach. oraz jej strukturami integr. Dokonała w latach 90. pełnego rozbrojenia w zakresie broni jądrowej - pozostałości po ZSRR. Najpoważniejszym wewn. problemem jest podniesienie gospodarki. U. dysponuje wielkimi możliwościami w tej dziedzinie, jednak brak radykalnych reform zahamował proces przemian ekon. (ujemny przyrost PKB - 10%, inflacja ponad 80% w skali rocznej - 1996). Prognozy na 1998 wskazywały szansę na 1% wzrost PKB. Sytuację komplikuje niestabilna scena polit., radykalizująca się po lewej i prawej stronie. Wybory parlamentarne w III 1998 przyniosły sukces komunistom.