należy do grupy takich swobód obywatelskich jak wolność wypowiedzi oraz stowarzyszania się
z innymi. W.z. została zagwarantowana w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, w której uznaje się prawo każdej osoby do swobodnego, pokojowego zgromadzania się. Podobne zapisy znalazły się w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich, Konwencji
o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Deklaracji Podstawowych Praw i Wolności, a także w Konstytucji RP. Istotne znaczenie sprawie w.z. nadała Europejska Komisja Praw Człowieka, która stwierdziła, iż "prawo to należy do podstawowych w społeczeństwach demokr. i jest jednym z filarów, na których je zbudowano". W.z. może jednak podlegać pewnym ograniczeniom, ze względu na obowiązujące w danym państwie ustawy, konieczność zabezpieczenia porządku publicznego i narodowego interesu bądź dla ochrony zdrowia, moralności publicznej albo praw
i wolności innych osób. Wolność organizowania i uczestniczenia w pokojowych zgromadzeniach nakłada na organy państwa obowiązek zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa osobom biorącym udział w demonstracji.
- zgromadzenie, usunąć kogoś ze zgromadzenia,...
- konstytucja austriacka, (1848)
- patent październikowy, (manifest październikowy)...