elementarne wzbudzenie kolektywnych drgań gazu elektronowego wciele stałym. Gaz elektronów swobodnych jako całość może wykonywać drgania harmoniczne względem rdzeni sieci krystalicznej. Częstotliwość tych drgań ω zależy od gęstości gazu elektronowego ω2 = 4πne2(1+αq2D2)/m, gdzie n - koncentracja elektronów; e - ładunek elektronu, m - masa elektronu; α - współczynnik liczbowy wprzybliżeniu równy 1; q - wartość bezwzględna wektora falowego plazmonu; D - promień Debye’a. Istnienie p. można stwierdzić badając straty energii elektronów przechodzących przez ciało stałe lub odbitych od jego powierzchni. Dobrą zgodność energii obserwowanych strat energii zwartością przewidywaną przez teorię obserwuje się dla metali prostych. Dla metali przejściowych zgodność jest gorsza, wynika to stąd, że d-elektrony tylko częściowo uczestniczą wkolektywnych drganiach gazu elektronowego.
plazmon
Fizyka