grupa należących do Finlandii ok. 6,5 tys. skalistych wysp (80 zamieszkanych) na Bałtyku, u wejścia do Zat. Botnickiej; pow. łączna 1,5 tys. km2, 24 tys. mieszk. (1988); gł. m. i ośr. adm. Maarianhamina na w. land; status prawny: autonomiczna prowincja, z własnym parlamentem, rządem, flagą, pocztą itp.; wśród mikropaństw liczących poniżej 1 mln mieszk. jedno z najbogatszych (PKB na głowę 35 tys. dol.); zasiedlone w średniowieczu przez Szwedów (do dziś większość mieszk. posługuje się j. szwedzkim); ze względu na znaczenie strategiczne często zmieniały przynależność; do 1809 w rękach szwedzkich, potem rosyjskich, znów szwedzkich, 1854-55 opanowane przez flotę bryt. i franc., 1918 przez oddziały szwedzkie i niem., 1921 przyznane Finlandii przez Ligę Narodów pod warunkiem ich neutralności, demilitaryzacji i autonomii; po wejściu Finlandii do UE (1995) pozostały poza unią celną; hodowla bydła i trzody chlewnej; rybołówstwo; turystyka.
- Alandzkie, Wyspy, archipelag wpn. części...
- HAMINA, Friedrikshamn
- BAŁTYCKIE MORZE, Bałtyk