Ryūkyū, Nansei-shotō
archipelag wysp jap. ciągnący siź łukiem od Kiusiu do Tajwanu, dł. ok. 1200 km; oddziela M. Wschodniochińskie od otwartych wód O. Spokojnego; pow. ok. 2,2 tys. km2; składa się z 98 wysp, wysepek i raf koralowych tworzących 5 grup wysp: Ōsumi, Tokara, Amami, Okinawa, Sakishima; 1,2 mln mieszk. (1990); gł. miasto i port Naha - na największej z wysp, Okinawie (1,2 tys km2); ukształtowanie pow. większości wysp wyżynne i górzyste, najw. szczyt 1935 m (na w. Yaku); rejon aktywny sejsmicznie (częste trzęsienia ziemi i wybuchy wulkanów), stanowiący fragment grzbietu podmorskiego łuku R.; klimat podzwrotnikowy, wilgotny, monsunowy; roczna suma opadów 2000 do 3500 mm; jesienią częste tajfuny; średnia temp. stycznia 14-17oC, lipca powyżej 28oC; wiecznie zielone lasy podzwrotnikowe, obfitujące w liany i epifity, na wybrzeżach namorzyny. Archipelag R. należy do obszarów gęsto zaludnionych (powyżej 450 osób/km2); podstawą utrzymania rozwinięte rolnictwo; uprawa ryżu, batatów, soi, trzciny cukrowej, herbaty, drzew i krzewów owocowych, drzew kamforowych, tytoniu; hodowla drobiu, trzody chlewnej, jedwabników, perłopławów; rybołówstwo (gł. połów tuńczyka); rozwinięte rzemiosło, znacząca rola turystyki; przem. rolno-spożywczy (cukrowniczy, przetwórstwa owoców, rybny), jedwabniczy, drzewny; rafinacja ropy naft.; złoża węgla kam. i fosforytów; rozwinięta komunikacja promowa i lotnicza. Tradycyjny rejon pośrednictwa handlowego między Japonią a Chinami i płd. wyspami O.Spokojnego, rządzony przez dynastie lokalne, od XIV w. podporządkowany Chinom, od 1609 częściowo Japonii; w XIX stuleciu rejon rywalizacji W. Brytanii, Francji i USA; 1874 anektowany przez Japonię (od 1879 pn. prefektura Okinawa); po II woj. świat. zajęty przez armię USA; po 1951 (traktat w San Francisco) częściowo pod administracją amer.; 1972 w całości zwrócony Japonii, z zachowaniem baz wojskowych na Okinawie; referendum ludności przeprowadzone 1996 opowiedziało się za ich likwidacją.