stan w płn. części USA, nad jez. Michigan i Górnym (granicznym z Kanadą); pow. 145,4 tys. km2; 5,5 mln mieszk. (2004), zamieszkujących gł. płd. stanu; stol. Madison, gł. miasta: Milwaukee, Racine, Kenosha, Green Bay; ukształtowanie pow. nizinne, z pasmami wzgórz morenowych wys. do 592 m (Ribb Hill) i licznymi polodowcowymi jeziorami (ok. 8,5 tys.); klimat umiarkowany ciepły, kontynentalny; średnia temp. stycznia od -11C na płn. do -4C na płd.-wsch., lipca analogicznie 18-23C; średni roczny opad 700-900 mm; gł. rzeka Missisipi (stanowiąca zach. granicę stanu) i jej dopływy: Wisconsin, Rock, Saint Croix, Chipewa; ok. 45% pow. zajmują lasy (iglaste i mieszane), na płd. częściowo preria, częściowo tereny uprawne. Gospodarka o zrównoważonym znaczeniu rolnictwa i przemysłu; w XIX stuleciu gł. producent pszenicy i dostawca drewna; w wyniku rabunkowej gospodarki leśnej część żyznych gleb uległa erozji, w XX w. rozwinięta hodowla bydła mlecznego, w mniejszym stopniu trzody chlewnej i drobiu; uprawa kukurydzy, roślin pastewnych i strączkowych, buraków cukrowych, nad jez. Michigan rozwinięte sadownictwo i warzywnictwo; wydobycie rud żelaza, cynku, kamieni budowlanych; rozwinięty przemysł mleczarski (masło, sery), maszynowy (obrabiarki, maszyny roln.), samochodowy, papierniczy, drzewny, piwowarski; turystyka; dobrze rozwinięta sieć komunikacji kolejowej i drogowej, gł. porty przy Drodze Wodnej św. Wawrzyńca (dostępne dla statków morskich): Milwaukee, Superior, Ashland; port lotn. Milwaukee. Terytorium penetrowane od 1634 gł. przez Francuzów, którzy zakładali tu faktorie handlu futrami; od 1763 (po wojnie siedmioletniej) własność W. Brytanii, od 1783 - USA; wchodził kolejno w skład Terytorium Płn.-Zach., Indiany, Illinois, Michigan; po wyparciu Indian z terenów zasobnych w rudy ołowiu (wojna Black Hawk 1832), napływ białych osadników gł. z Niemiec, Skandynawii, Irlandii, także z Polski, 1836 utworzenie Terytorium W., od 1848 samodzielny stan.
- WISCONSIN, Wisconsin River
- Michigan, jezioro wAmeryce Pn.(...)
- Aiken, H.H., Howard Hathaway Aiken,...