1796-1802 Noworosyjsk, do 1796 i 1802-1926 Jekatierynosław
miasto obwodowe na Ukrainie; port nad Dnieprem; 1,4 mln mieszk. (2003); jeden z gł. ośr. przem. i kult.-nauk. Ukrainy; hutnictwo żelaza, produkcja rur metalowych, przem. elektrotechniczny, zakłady budowy urządzeń hutn., lokomotyw elektr., obrabiarek, kombajnów; produkcja opon, odbiorników radiowych; przem. drzewny, spoż.; do 1993 najw. na świecie produkcja pocisków rakietowych; duża elektrownia cieplna i port rzeczny; port lotn.; metro; 9 szkół wyższych (uniw. zał. 1918); rozległe tereny zielone; 3 muzea. Zał. 1783; po otwarciu linii kolejowej z Krzywego Rogu do Zagłębia Donieckiego 1884 oraz zbudowaniu huty żelaza 1887 - szybki rozwój; w pocz. XX w. ważny ośr. ruchu rewolucyjnego i robotniczego (ob. nazwa od G.I. Pietrowskiego, robotnika przewodzącego strajkom rewolucji 1905-07). Klasycystyczny pałac G.A. Potiomkina (1787-89), budynek tkalni sukna (koniec XVIII w.), sobór Preobrażeński (1830-35), szpital (1845).
- UKRAINA, państwo w płd.-wsch.(...)