(w.)
archipelag filipiński między morzami Sulu a Celebes, na płd. zach. od w. Mindanao; 400 wysp wulkanicznych (najw. Basilan) o pow. 2688 km2; zbudowany ze skał magmowych wylewnych i z wapieni koralowych; klimat równikowy, wybitnie mokry; średnia temp. 25-27C; naturalna roślinność wiecznie zielonych lasów równikowych; obszary uprawne (ryż, palma kokosowa, trzcina cukrowa, maniok, banany); hodowla bydła; rybołówstwo, połowy perłopławów i korali; 0,55 mln mieszk. (2001); gł. m. Basilan, Jolo; od XV w. i przybycia Abu Akra sułtanat islamski czerpiący korzyści z istnienia na wyspach baz piratów; w XIX w. na w. Jolo usadowili się Hiszpanie, od 1899 - USA, po 1940 część Filipin.
CELEBES, JOLO