wielkie, wydłużone zagłębienie zajęte przez morze (tzw. morze geosynklinalne), odznaczające się dużą grubością powstających w nim osadów oraz wykazujące silną aktywność tektoniczną i magmatyczną. W początkowym okresie rozwoju następuje powolne obniżanie się dna g., co prowadzi do powstania w niej osadów o dużej zmienności facjalnej, gł. osadów okruchowych w postaci fliszu, osiągającego dużą miąższość (w Karpatach do 6 tys. m, w G. Skalistych - kilkanaście tys. m); obniżaniu się dna g. towarzyszą częste erupcje podmorskie. W końcowym etapie rozwoju g. jej osady piętrzą się i fałdują, tworząc góry fałdowe; procesom tym towarzyszy również silna aktywność magmatyczna i metamorfizm skał. W Europie najlepiej znana jest g. zwana Tetydą, w miejscu której powstały łańcuchy Alpidów; g. rozwijającymi się współcześnie są sfery łuków wysp i rowów oceanicznych (pacyficzne wybrzeża Azji).
- geosynklina, głębokie linijne obniżenie...
- orogeneza, (ruchy górotwórcze)...
- szarogłaz, (piaskowiec szarogłazowy)...