specyficzne formy powierzchni gruntu powstające wskutek oddziaływania mrozu, prowadzącego do sortowania materiału skalnego ipękania przemarzniętego podłoża. Są powszechne wobszarach oklimacie zimnym (strefa peryglacjalna): wstrefie polarnej, subpolarnej iw wysokich górach, powyżej górnej granicy lasu. Powstają wwyniku wielokrotnego zamarzania irozmarzania gruntu. Przy zamarzaniu grunt pęcznieje, przy rozmarzaniu pierwsze spływają wdół cząstki najdrobniejsze uniemożliwiając opadnięcie większych. Po pewnym czasie duże odłamki skalne tworzą warstwę na miękkich iłach, co przy zaburzeniu równowagi powoduje, że iły wypływają na powierzchnię, aodłamki zapadają się tworząc koliste kształty. Jeżeli procesy te zachodzą na stoku, kręgi wydłużają się przekształcając wpasy. Wieloboki (poligony) ograniczone są szczelinami powstałymi wskutek spękania mrozowego gruntu, gdzie wymarzanie odłamków skalnych jest najsilniejsze. G. s. występują na powierzchniach płaskich, mają postać wieloboków, pierścieni iwieńców kamienistych z centralną częścią zbudowaną z materiału drobnego, otoczoną przez pas odłamków grubszych; mogą zajmować znaczne powierzchnie (Fot. 12). WPolsce g. s. występują wnajwyższych partiach Tatr iKarkonoszy. Zob. też gleby pasowe.
- gleby pasowe, specyficzne formy powierzchni...