wzniesienie powstałe wmiejscu wydostania się magmy na powierzchnię ziemi ( erupcja), zbudowane ze skał będących produktami erupcji: lawy iutworów piroklastycznych. Wjego najwyższej części znajduje się krater, natomiast na stokach mogą być mniejsze kratery pasożytnicze; wierzchołek często ma charakter kaldery. Kształt w. zależy od typu erupcji irodzaju lawy; może mieć postać stożka wulkanicznego lub w. tarczowego. Wzależności od stopnia aktywności wyróżniamy: w. czynne, w. drzemiące, które nie wykazywały aktywności od co najmniej kilkuset lat, iw. wygasłe. Większość w. na Ziemi występuje na granicach płyt litosferycznych ( tektonika płyt). WEuropie w. czynne znajdują się wbasenie M. Śródziemnego (m.in. Etna, Wezuwiusz) ina Islandii. Zob. też wulkanizm, stratowulkan, nek.
wulkan
Geografia