stowarzyszenia walczące z pijaństwem, rozwijały się w latach 40. XIX w. w całej niemal Europie; na ziemiach pol. dużo zwolenników miały b.t. w Galicji i Poznańskiem (ok. 500 tys. członków wyrzekło się alkoholu); ruch ten osłabł w okresie wystąpień rewol. 1846-48. W latach 50. XIX w. rozwijały się w Królestwie Pol. W latach 1894-95 reaktywowane w Galicji jako Bractwa Wstrzemięźliwości, w miejsce karczem propagujące tzw. bezalkoholowe gospody chrześc. i czytelnictwo.
bractwa trzeźwości
Historia