(od łac. princeps - pierwszy, najznakomitszy)
1. w staroż. Rzymie forma ustroju wczesnego cesarstwa, zapoczątkowana w 27 p.n.e. przez Oktawiana Augusta, w którym w ręku cesarza skupiały się wszystkie główne urzędy i władza nad armią oraz zarząd prowincji; władca nosił tytuł princeps senatus (stąd nazwa p.), czyli "pierwszy z senatu", i wydawał się dzielić władzę z senatem; zachowywano przy tym pozory istnienia republiki, gdyż princeps osobiście obejmował wszystkie gł. urzędy i godności republikańskie, jako trybun ludowy cieszył się nietykalnością; p. został zastąpiony w końcu III w. n.e. przez dominat ( Dioklecjan); 2. w Polsce w dobie rozbicia dzielnicowego forma władzy monarszej ustanowiona na mocy testamentu Bolesława Krzywoustego, w której najstarszy z książąt dzielnicowych miał posiadać władzę zwierzchnią nad pozostałymi jako pierwszy z nich - princeps. Zob. seniorat; testament Krzywoustego.
- PRYNCYPAT, (hist. 1)
- PRYNCYPAT, (hist. 2)
- CENTUMWIROWIE, w specjalne kolegium...