najstarszy i podstawowy typ eur. uczelni wyższej o wielu wydziałach, prowadzącej badania i nauczającej; najstarszy u. założono w 1088 w Bolonii jako szkołę prawa, następne to Paryż i Oxford powstałe w XII w. oraz Cambridge (1209), Padwa (1224) i Neapol (1224). Model wł. u. stanowił korporację profesorów i studentów, którzy wybierali spośród siebie rektora i opłacali studia najmując sobie profesorów. U. zorganizowane na wzór franc. (paryski) stawiały na pierwszym miejscu studia teologiczne (wyrastały ze szkoły katedralnej) i utrzymywały się z beneficjów kościelnych. Znamienny był występujący w nich podział na tzw. nacje - oddziały grupujące profesorów i studentów wg ich terytorialnego pochodzenia. We wzorze ang. najważniejszą instytucją był koledż (college) pełniący funkcje zarówno nauczania, jak i wychowania studenta.
- uniwersytet, rektor uniwersytetu,...
- UNIWERSYTET, Jeśli przyśni ci się...
- uniwersytet, „szkoła przysposobienia...