nazwa policji polit. utworzonej w Polsce w 1944 pod nadzorem NKWD z członków PPR i AL, podległej początkowo Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego (1944-54), potem Komitetowi ds. Bezpieczeństwa Publicznego (1954-56). Od 1956 używająca nazwy Służba Bezpieczeństwa i podległa Ministerstwu Spraw Wewn. Inwigilowała i zwalczała wszelkie postacie opozycji, również środowiska związane z Kościołem katol., w praktyce starała się objąć kontrolą całe społeczeństwo.
- URZĄD BEZPIECZEŃSTWA, .
- GŁÓWNY URZĄD BEZPIECZEŃSTWA RZESZY, RSHA
- GAUCKA URZĄD, utworzony w w 1990...