produkty spoż. utrwalone przez apertyzację, czyli długotrwałe ogrzewanie we wrzącej wodzie w szczelnym opakowaniu (np. k. mięsne, rybne); także niektóre przetwory warzywno-owocowe; wynalezione 1802 przez franc. cukiernika Nicolasa Apperta (1750–1841), który uruchomił w Massy pierwszą wytwórnię k., wykorzystując w tym celu butelki po szampanie; 1810 nagrodzony za swój wynalazek przez Napoleona Bonaparte (nie opatentował go jednak, uczynił to Anglik Peter Durand); 1811 Anglicy uruchomili w Londynie jako pierwsi produkcję k. na skalę przemysłową, 1913 wprowadzili metalowe puszki, które wkrótce wyparły butelki (wiadomo, że podczas bitwy pod Waterloo 1815 żołnierze franc. i ang. żywili się powszechnie konserwami); 1857 Włoch Francesco Cirio rozpoczął produkcję k. z zielonym groszkiem, dając początek warzywnemu profilowi produkcji; 1890 amer. naukowcy z Massachusetts określili reżim temperaturowy konserwacji żywności na 104 do 110°C (obowiązuje do dzisiaj); 2001 na świecie wyprodukowano ok. 200 mld konserw, z czego 133 mld w USA.
- nerwy w konserwy i na eksport, ‘zachowaj spokój’...
- ANCHOIS, konserwy z solonych...
- LUCENA, miasto na (Luzon);...