WĘGIERSKA KINEMATOGRAFIA

u schyłku XIX w. powstają pierwsze kroniki filmowe; od 1912 produkcja filmów fabularnych, w tym adaptacje dzieł literatury rodzimej i światowej, wyróżniają się m.in. M. Kertész, S. Korda, J. Janovics, M. Garas; po 1919 na ekran przenoszono gł. dzieła lit., wielu cenionych reżyserów wyemigrowało; rozwój produkcji filmowej w latach 30. wiąże się z udźwiękowieniem filmu, wśród reżyserów wysoką pozycję zajmowali I. Széhely, B. Gaál, M. Keleti, L. Vajda oraz prekursorzy nurtu społ. w k.w. - P. Fejos i G. Höllering; równocześnie nastąpił wzrost produkcji filmów komercyjnych; 1948 nacjonalizacja k.w. dała impuls do ekranizacji ambitnych dzieł literackich i dramatów społ. (często w estetyce socrealizmu), do głosu doszło pokolenie I. Szötsa (Ludzie z gór), G. Radványiego (Gdzieś w Europie), F. Bána (Piędź ziemi), Z. Fábriego (Karuzela miłości, Akcja profesora Hannibala, Dwadzieścia godzin); wokół zał. 1961 Studia im. B. Bálazsa w Budapeszcie zgromadził się krąg twórców o nazwiskach do dziś znanych w świecie, m.in.: M. Jancsó (Desperaci, Wojenna przyjaźń, Cisza i krzyk), A. Kovács (Zimne dni), I. Szabó (Wiek marzeń, Budapeszteńskie opowieści, poza Węgrami: Mefisto, Pułkownik Riedl), I. Gaál (Wir, Zielone lata), P. Gábor, M. Mészáros (Adopcja, Dziewięć miesięcy, One dwie, Dziennik dla moich dzieci, Dziennik dla moich ukochanych), Z. Varkonyi (Kamienne serce, Węgierski magnat), G. Révész (Podróż dookoła mojego mózgu, Ziemia aniołów), K. Makk (Miłość, Dom nad urwiskiem); do najwyżej cenionych aktorów należą obecnie: M. Bara, M. Töröcsik, M. Gábor, I. Sinkovits, A. Kozak, I. Soós.