początki sięgają schyłku XIX w.; od 1905 produkowano spektakularne filmy kostiumowo-hist., odnoszące światowe sukcesy (L. Maggi, E. Guazzoni, P. Fosco) oraz popularne salonowe melodramaty (m.in. M. Caserini); w nurcie realistycznym tworzyli G. Serena i N. Martoglia; po I woj. świat. pod kontrolą faszystowskiego państwa produkowano gł. filmy propagandowe; odmienną postawę przyjęli podczas II woj. świat. tzw. kaligrafowie, zajmujący się gł. poszukiwaniem nowej formy (pisarz i reżyser M. Soldati); po wojnie k.w. podbiła świat nurtem neorealistycznym, zapoczątkowanym 1945 filmem Otwarte miasto R. Rosselliniego; filmy wierne dokumentalnemu przekazowi rzeczywistości, ukazywały ważne problemy społ., gł. role odgrywali nierzadko nieprofesjonaliści; oprócz Rosselliniego światowy rozgłos zyskali V. de Sica (Złodzieje rowerów, Wczoraj, dziś i jutro), G. De Santis (Ludzie i wilki), L. Zampa oraz ich późniejsi kontynuatorzy: F. Rosi (Salvatore Giuliano), C. Lizzani, G. Montaldo; odrębną pozycję w historii kina zajmą F. Fellini (pierwsze filmy: La Strada, Słodkie życie, Osiem i pół), L. Visconti (Śmierć w Wenecji, Portret rodzinny we wnętrzu), M. Antonioni (Kronika miłości, Krzyk, Zaćmienie, Czerwona pustynia, Powiększenie), P.P. Pasolini (Ewangelia wg św. Mateusza, Salo, czyli 120 dni Sodomy); swoje złote lata przeżywa też twórczość komercyjna (wzorowana na produkcjach amer.), sławę zyskują aktorzy: G. Lolobrigida, S. Loren, G. Masina, A. Sordi, A. Magnani, C. Cardinale, M. Mastroianni, M. Vitti; w latach 60. i 70. coraz częściej w filmach pojawia się tematyka moralno-filozoficzna, egzystencjalna i psychologiczna, zwł. w dziełach Felliniego, Antonioniego, Pasoliniego, Viscontiego, które zapewniają k.w. wysoką pozycję w kinie światowym; od początku lat 70. k.w. charakteryzuje różnorodność nurtów, wyróżnia się nowe pokolenie reżyserów: M. Monicelli (Wielka wojna, Casanova '70), B. Bertolucci (Konformista, 1900), M. Bellocchio, E. Petri, V. Zurlini, F. Zeffirelli (Romeo i Julia), S. Leone (O kilka dolarów więcej), P. i V. Taviani (We władzy ojca, Good morning, Babilonia), M. Ferreri (Audiencja), E. Scola (Arcydiabeł); dekada lat 80. w k.w. to podporządkowanie produkcji filmowej dystrybutorom (potentaci tv, producenci filmów video); jednak pod koniec lat 80. nadchodzi kolejna fala rozwoju kina włoskiego, obok wciąż aktywnych weteranów: Bertolucciego (Ostatni cesarz, Pod osłoną nieba, Ukryte pragnienia), G. Tornatore (Kino Paradiso), Leone (Dawno temu w Ameryce), Felliniego (Głos księżyca), Zeffirellego (Otello), Antonioniego (Po tamtej stronie chmur), Rosiego (Carmen, Kronika zapowiedzianej śmierci) oraz Ferreriego (Mięso), pojawiły się nowe nazwiska: G. Salvatore (Mediterraneo), G. Salani (Głosy Europy), D. Luchetti (Nosiciel teczki), M. Nichetti (Złodzieje mydła), N. Bruschetta, G. Campiotti, D. Ferrario.
OLMI, TAVIANI, TOTO, ANTONIONI Michelangelo, FERRERI Marco, BLASETTI Alessandro, TOGNAZZI, FELLINI Federico, PONTECORVO, BERTOLUCCI Bernardo