utwór muzyczny nawiązujący układem i nastrojem do mszy żałobnej, odprawianej w dzień zaduszny, a także w czasie uroczystości żałobnych; nazwa pochodzi od incipitu tekstu modlitwy na Introitus (Requiem aeternam dona eis Domine...); wg obrządku rzymskiego msza żałobna składa się z 9 części: Introitus, Kyrie, Graduale (analogiczne do Introitus), Tractus (Absolve Domine), sekwencji (hymn Dies irae, nie zawsze wykonywany), Offertorium (Domine Jesu Christe), Sanctus, Agnus Dei, Communio (Lux aeterna); pierwszym znanym z przekazów utworem tego typu było r. G. Dufaya; najstarszym zachowanym zabytkiem jest kompozycja J. Ockeghema ułożona jednak w porządku nie należącym do liturgii rzym.; najbardziej znanym r. jest skomponowane (w ogólnym zarysie) przez W.A. Mozarta; później formą tą interesowali się wszyscy wybitni twórcy kolejnych epok, m.in.: C. Saint-Saëns, F. Liszt, A. Bruckner, L. Cherubini, H. Berlioz, G. Verdi, G. Fauré, A. Dvořák, J. Brahms (Requiem niemieckie); w XX w. r. często jest oparte na swobodnych trawestacjach tekstów liturgicznych oraz nowych modlitwach, luźno nawiązujących do pierwowzorów: Requiem polskie K. Pendereckiego, Symfonia liturgiczna A. Honnegera, War Requiem B. Brittena.
REQUIEM
Muzyka poważna