(1724-1790)
pedagog i teolog niem.; inicjator ruchu filantropistów; 1774-85 zał. i dyr. wzorcowej szkoły "Philantropinum" w Dessau, której program miał na owe czasy charakter pionierski (m.in. wprowadzenie zajęć wf, nacisk na przedmioty ścisłe, języki nowożytne), a w nauczaniu stosowano metodę poglądową; biedni zwolnieni byli z czesnego, w zamian za posługę bogatszym; autor encyklopedycznego podręcznika dla młodzieży Elementarwerk.