empiria
kategoria filoz. oznaczająca proces, czynność poznawania rzeczywistości, czegoś realnie istniejącego, współobecnego lub też współobecnego w przeszłości (przypomnienie), a w sensie szerszym także poznawanie bezpośrednie czegoś nie istniejącego realnie (np. wyrażonego w dziele sztuki, zawartego w przeżyciach wewnętrznych itp.); także rezultat poznawczy d. jako czynności; w rozumieniu potocznym d. jest doznawaniem, przeżywaniem, uczestniczeniem w czymś, a także zasobem wiedzy i umiejętności wynikającym z d. jako czynności; w filozofii rozróżnia się co najmniej dwa rodzaje d.: d. wewnętrzne (introspekcyjne), intelektualne - uzyskiwane w toku procesów myślenia i rozumowania oraz d. zewnętrzne (ekstraspekcyjne) uzyskiwane za pośrednictwem zmysłów; d. realizowane w sposób zaplanowany, dla poznania czegoś określonego, nazywa się eksperymentem; zdanie lub sąd oparty na d. nosi nazwę zdania, sądu empirycznego lub syntetycznego, a posteriori.
- DOŚWIADCZENIE, SYNONIM: wprawa, biegłość,...
- doświadczenie, praktykant bez doświadczenia,...
- doświadczenie, „sprawdzian”