reguły prawne obowiązujące zarówno organy procesowe, jak i osoby biorące udział w postępowaniu w sprawach karnych i cywilnych; w prawie pol. obowiązują następujące zasady procesowe: niezawisłości sędziowskiej, praworządności, prawdy obiektywnej, swobodnej oceny dowodów, ustności procesu, bezpośredniości, równouprawnienia stron występujących w procesie, jawności, kontroli instancyjnej i udziału czynnika społ.; ponadto dla procesu cywilnego charakterystyczne są zasady: kontradyktoryjności i rozporządzalności (zakaz orzekania ponad żądanie strony), w postępowaniu zaś karnym obowiązują zasady: skargowości (sąd może wszcząć postępowanie tylko na żądanie uprawnionego oskarżyciela), ścigania z urzędu (z wyjątkiem przestępstw ściganych na wniosek i z oskarżenia prywatnego), obiektywizmu (obowiązek uwzględniania okoliczności przemawiających przeciw, jak i na korzyść oskarżonego), prawa do obrony, domniemania niewinności oskarżonego.
- procesowe zasady, zob. zasady wymiaru...
- PRAWO PROCESOWE, dział prawa regulujący...
- zasada obiektywizmu, procesowa zasada bezstronności,...