wyłączne prawo właściciela do produkcji i sprzedaży trunków w obrębie jego dóbr; w Polsce pojawiła się w XVI w., rozpowszechniła w XVII w., przynosząc właścicielom znaczne dochody, niekiedy przewyższające wpływy uzyskiwane z innych działów gospodarki; w XVIII w. upowszechniła się dzierżawa p. przez Żydów, sołtysów, wójtów i karczmarzy; uprawnienia propinacyjne formalnie zniesiono w zaborze prus. 1845, w zaborze austr. 1889, w zaborze ros. 1898.
PROPINACJA
Nauki społeczne i humanistyka