postindustrialne
termin stworzony i spopularyzowany przez amerykańskiego socjologa D. Bella w książce Nadejście społeczeństwa postindustrialnego (1972), dla określenia nowych układów wyłaniających się w zaawansowanych społeczeństwach nowoczesnych. Składają się nań trzy gł. elementy: w ekonomii jest to przejście od wytwarzania, produkcji do usług, w technologii - nowe, a zwł. innowacyjne gałęzie przemysłu (informatyka, elektronika, komputery), a w socjologii - wyłanianie się nowych elit: merytokracji opartej na wykształceniu i zdolnościach (możliwościach) dotarcia do informacji i ich kojarzenia. Główne cechy s.p. to znaczenie wiedzy teoretycznej, która stanowi podstawę innowacji w technologii, rozrost warstwy reprezentującej wiedzę, przewaga sektora usług (a także pojawienie się ich w zupełnie nowych formach, np. związanych z obsługą sieci informatycznych) nad zatrudnionymi w przemyśle, zmiana samego charakteru pracy, która staje się przede wszystkim grą między ludźmi (sprzedawcą a klientem, nauczycielem a uczniem, lekarzem a pacjentem, dostawcą a odbiorcą informacji, czy też wewnątrz grup, np. między menedżerem a pracownikami). Bell wskazywał, że s.p. obiecując wyższy standard życiowy stymuluje postawy hedonistyczne i podważa tradycyjne wartości mieszczańskie (dyscyplina, oszczędność, rodzina, odpowiedzialność itd.), co powoduje rozbieżność norm kultury i norm niezbędnych dla zachowania spójności struktury społecznej. Termin s.p. używa się niekiedy zamiennie z terminami społeczeństwo informacyjne czy społeczeństwo wiedzy.
- SPOŁECZEŃSTWO PRZEMYSŁOWE, społeczeństwo industrialne...